Νυχτερινή Πένα

Διαβάζοντας τον τίτλο θα απορήσατε, τι σχέση έχει ένα τόσο ενδιαφέρον και δημιουργικό αντικείμενο όπως η λογοτεχνία με ένα τελείως καθημερινό και ανιαρό αντικείμενο όπως η φορολογία;  Θα μπορούσε ίσως το δεύτερο να αποτελέσει θέμα ή πηγή έμπνευσης για το πρώτο; Θα μπορούσε είναι η αλήθεια, όσο και αν φαίνεται απίθανό, αλλά δεν είναι το θέμα αυτού του άρθρου.

Το θέμα αυτού του άρθρου μας είναι τι γίνεται στην περίπτωση που η λογοτεχνία αποτελέσει αντικείμενο φορολογίας, και στην Ελλάδα αποτελεί. Όπως και όλοι οι τομείς της ζωής, υλικοί ή μη, έτσι και η λογοτεχνία στην Ελλάδα αποτελεί αντικείμενο φόρου.

Σύμφωνα με τις γενικές αρχές φορολογίας εισοδήματος ο Έλληνας πολίτης είναι υπόχρεος για το παγκόσμιο εισόδημά του, κάθε εισόδημα δηλαδή που αποκτά άσχετα με το που το αποκτά αυτό. Είναι πάγια θέση της φορολογίας εισοδήματος από την εισαγωγή της στο Ελληνικό γίγνεσθαι το 1955 και δεν αλλάζει. Αυτό που αλλάζει κατά καιρούς είναι ο συντελεστής αυτής της φορολογίας. Η διάταξη αυτή ισχύει και για τα έσοδα ενός συγγραφέα.

Επειδή όμως η συγγραφική δραστηριότητα μπορεί να έχει διαφορετικές εκδηλώσεις υπάρχουν και κάποιες περιπτώσεις φορολογίας.

Κάποιος που ολοκληρώνει ένα λογοτεχνικό έργο και ξεκινά να το εκδώσει έχει κάποιες επιλογές και αυτές καθορίζουν και το πως θα φορολογηθεί. Ας τις δούμε αναλυτικά.

 

1.     Πληρωμή Δικαιωμάτων Από Εκδοτικό Οίκο

Η πρώτη και πιο κλασσική, ειδικά παλαιότερα, επιλογή είναι να στείλει κάποιος το έργο του σε έναν εκδοτικό οίκο και να λάβει ένα ποσοστό από τα έσοδα του βιβλίου σαν δικαίωμα. Σε αυτήν την περίπτωση φορολογείται σαν έσοδο από δικαιώματα και η φορολόγηση είναι αυτοτελής, δηλαδή πριν καν πληρωθεί ο οίκος έχει κρατήσει και αποδώσει το φόρο. Το ποσό των δικαιωμάτων και των φόρων γράφεται στη δήλωση αλλά δεν προκύπτει επιπλέον φόρος.

Για παράδειγμα, ας πούμε ότι ένα βιβλίο σας εκδίδεται από τον Χ οίκο και πωλείται για 25 ευρώ το ένα. Πουλάτε χίλια αντίτυπα. Αυτό σημαίνει 25000 ευρώ. Οι εκδοτικοί οίκοι δίνουν συνήθως ένα 15% σαν δικαιώματα. Αυτό σημαίνει ότι ο συγγραφέας πρέπει να πάρει 3750 από τα οποία θα αφαιρεθεί ο φόρος των δικαιωμάτων (3750 ευρώ επί 20% = 750 ευρώ) δηλαδή θα πάρει 3000 ευρώ.

Φορολογικά αυτό αποτυπώνεται στη δήλωση εισοδήματος με το ποσό των δικαιωμάτων 3750 στον κωδικό 671 (ή 672 για τη σύζυγο) και το ποσό του φόρου 750 στον κωδικό 679 (ή 680 αντίστοιχα). Με αυτή τη δήλωση εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση. Σε αυτήν την περίπτωση το αν επαγγέλλεται κάποιος κάτι ή τι, δεν έχει καμία σημασία.

 

2.     Συνέκδοση

Συνέκδοση είναι η επιλογή να εκδώσει κάποιος το έργο του μέσω ενός εκδοτικούς οίκου αλλά πληρώνοντας εκείνος το κόστος. Δίνει τα χρήματα στον εκδότη και εκείνος προσφέρει τα μέσα του οίκου τόσο για τη δημιουργία του βιβλίου, εκτύπωση, εξώφυλλο, δέσιμο αλλά και το δίκτυο προώθησης στην αγορά.

Ο συγγραφέας καλό είναι να έχει μια γραπτή συμφωνία για το πως και τι θα γίνει όπως και να λάβει μια απόδειξη είσπραξης για τα χρήματα που θα λάβει ο εκδότης.

Φορολογικά η αντιμετώπιση δεν αλλάζει. Ο συγγραφέας θα λάβει πάλι κάποιο ποσοστό πάνω στις πωλήσεις που σαν δικαιώματα θα φορολογηθούν με 20% και ισχύουν όσα είπαμε ήδη.

 

3.     Έκδοση Μέσω Πλατφόρμας

Μια άλλη επιλογή, που είναι διαδεδομένη σήμερα, είναι η ηλεκτρονική έκδοση μέσω μιας πλατφόρμας  (amazon, smashwords, draft2digital κλπ). Ο συγγραφέας πάλι πληρώνεται με δικαιώματα αλλά επειδή οι πλατφόρμες αυτές είναι στο εξωτερικό δεν αποδίδουν φόρο, συνήθως δεν κρατούν κιόλας, και το ποσό που εισπράττεται πρέπει να γραφεί στη δήλωση και να φορολογηθεί εκεί. Να σημειωθεί επίσης ότι μιας και τα δικαιώματα σε αυτήν την περίπτωση είναι σε δολάρια, η μετατροπή σε ευρώ γίνεται με την ισοτιμία της 31ης Δεκεμβρίου του έτους αυτού.

Για παράδειγμα, ένας συγγραφέας έχει ένα βιβλίο του στο smashwords, και μέσα στο 2023 έλαβε 1000 δολάρια για αυτό. Επειδή αυτά τα ποσά τα έλαβε σε διάφορες ημερομηνίες μέσα στο έτος και ενδεχομένως δεν μπορεί να τις προσδιορίσει η μετατροπή σε ευρώ γίνεται με την ισοτιμία της 31 Δεκεμβρίου 2023 που μπορεί να τη βρει κανείς εύκολα στο διαδίκτυο. Ήταν 1,09530, πράγμα που σημαίνει ότι ο συγγραφέας έλαβε 912,99 ευρώ. Αυτό το ποσό πρέπει να δηλωθεί στον κωδικό 673 (ή 674).

Σημείωση: Οι πλατφόρμες ζητούν κάποια φορολογικά στοιχεία των συγγραφέων αλλά δεν τα συλλέγουν για ενημέρωση των Ελληνικών αρχών αλλά για να βεβαιώσουν ότι κάποιος δεν είναι υπόχρεος της φορολογίας στις ΗΠΑ.

 

4.     Αυτοέκδοση

Υπάρχει και μια ακόμα λύση, αυτή που ο συγγραφέας αποφασίζει να τα κάνει όλα μόνος του. Να βρει καλλιτέχνη για το εξώφυλλο, τυπογραφείο για την εκτύπωση και το δέσιμο, να τα διανείμει στα βιβλιοπωλεία κοκ. Σε αυτήν την περίπτωση έχουμε πλέον άσκηση επαγγέλματος γιατί ο συγγραφέας θα πάρει όλα τα έσοδα ενώ βαρύνεται και με τα έξοδα.

Το τι θα αποκομίσει από αυτό είναι ένα θέμα εσόδων μείον εξόδων, Στην περίπτωση αυτή απαιτείται έναρξη επαγγέλματος στις φορολογικές αρχές με έκδοση παραστατικών και τήρηση λογιστικών βιβλίων, και είναι μια διαδικασία που ξεφεύγει από τα όρια του άρθρου αυτού.

Γενικά είναι η πιο ασύμφορη λύση, με πολλές υποχρεώσεις και τρεξίματα, εκτός αν είναι σίγουρο ότι πάτε για μεγάλη επιτυχία με χιλιάδες αντίτυπα.

 

5.     Συγγραφέας Μισθωτός ή Σε Εξηρτημένη Εργασία

Ας πάμε τώρα σε μια άλλη περίπτωση, την πλέον ασυνήθιστη. Τι γίνεται αν κάποιος είναι συγγραφέας επί πληρωμή, ας πούμε για να γράφει άρθρα για τον τύπο έντυπο ή ηλεκτρονικό, ή για κάποιον ιστότοπο. Αν γράφει αποκλειστικά για ένα μέσο και αμείβεται με ένα σταθερό ποσό είναι μισθωτός οπότε εκεί έχει παρακρατηθεί ο φόρος και το τελικό αποτέλεσμα θα εξαρτηθεί και από το τι άλλο περιέχεται στη δήλωση εισοδήματος.

Ας πούμε ότι κάποιος εργάζεται σε μια αντιπροσωπεία αυτοκινήτων σαν μηχανικός αλλά  γράφει και σχετικά άρθρα σε ένα σχετικό περιοδικό. Ας πούμε ότι παίρνει 6000 το χρόνο για τα άρθρα και ακόμα 24000 από την αντιπροσωπεία. Θα έχει ένα σύνολο 30000 στον κωδικό 301 (ή 302 για τη σύζυγο) και θα φορολογηθεί με την κλίμακα των μισθωτών. Ο φόρος που αντιστοιχεί είναι 5900 και θα αφαιρεθεί ο όποιος φόρος έχει παρακρατηθεί με το υπόλοιπο να είναι το οφειλόμενο.

Αν ο συγγραφέας γράφει για διάφορα μέσα και αμείβεται με την δουλειά που κάνει στο καθένα εκδίδοντας παραστατικό, είναι ελεύθερος επαγγελματίας και πάμε και πάλι στην άσκηση επαγγέλματος που αναφέραμε νωρίτερα.

 Αυτή είναι η αντιμετώπιση της λογοτεχνίας από τη φορολογική αρχή, όπως ισχύει αυτή τη στιγμή.